Beklenen yaşam süresinde artışla birlikte nüfusun yaşlanması, ülkemizde ve tüm dünyada medikososyoekonomik bakış açılarının değiştirilmesini zorunlu hâle getirmiştir. Bu durum Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından ‘Gri Tsunami’ olarak nitelendirilmektedir. İlerleyen yaşla birlikte birçok komorbid hastalığın sıklığı artmaktadır. Bu komorbid durumlardan birisi olan kanser her yaşta görülebilirken, özellikle geriatrik olgularda daha sık görülmektedir. Kanser tanısı alan olguların yaklaşık %60’ı ve kanserden ölümlerin %70’i 65 yaş ve üstü olgularda meydana gelmektedir. Türkiye’de de batılı toplumlara benzer şekilde genel yaşam süresinin artmasıyla beraber popülasyonumuz yaşlanıyor. Türkiye’de 65 yaş üstü insan sayısının 2050 yılında 19.484.830’a ulaşacağı tahmin edilmektedir. Son yıllarda toplumumuzdaki sağlık anlayışının değiştiği, sağlık kurumlarına başvuruların artış gösterdiği de göz önüne alınırsa; önümüzdeki yıllarda geriatri ve onkoloji kliniklerine başvuran yaşlı hasta sayısının artması kaçınılmaz görünmektedir.

Yaşlılık döneminin başlangıcını DSÖ 65 yaş üstü olarak kabul etmekte ve 85 yaş ve üzerini çok yaşlı olarak tanımlamaktadır. Fakat geriatrik onkoloji alanında; yaşlı kanser olguları için önemli fizyolojik değişimleri ve tümöral süreçleri ifade edecek yaşlılık sınırı biraz daha fazla ve 70 yaş olarak kabul edilmektedir.

Yaşlı olgulardaki kanserlerin yönetimi özellik arz etmektedir. Yaşlı kanser hastaları optimal uygulanacak tedavilerden genç olgulardakine benzer şekilde yarar görmektedir. Fakat yaşlanma sürecindeki fizyolojik değişikler, eşlik eden hastalıklar, polifarmasi gibi sorunlar kanser tedavisine bağlı toksisite riskini, morbidite ve mortaliteyi artırmaktadır. Bu olgularda sağkalım parametrelerini olumsuz etkileyen aşırı-tedavi veya yetersiz-tedaviden kaçınılabilmesi için tümör biyolojisi yanında, hastanın işlevsel kapasitesinin de değerlendirilmesi gereklidir. Kronolojik yaşın bu konuda tek başına belirleyici bir unsur olmadığı, başta geriatrik sendromlar ve özellikle kırılganlık olmak üzere komorbid durumların yönetiminin de önemli olduğu unutulmamalıdır. Bu nedenle bu olguların tedavi planlamasında onkolojik ilkeler kadar geriatri pratiğinin temel ilkelerinin de karar süreçlerine eklemlenmesi önem kazanmaktadır. Bu nedenle multidisipliner onkoloji ekiplerinde geriatri uzmanları da mutlaka bulunması gerekmektedir.

Dünyada ”Geriatrik Onkoloji” kavramı 1981 yılında ABD’de National Cancer Institute (NCI) ve National Institute on Aging (NIA) sponsorluğu ile geriatristler, gerontologlar ve onkologların katılımıyla gerçekleştirilen sempozyum sonrası ortaya çıkmıştır. Yaşlı kanser hastalarının tedavilerindeki sorunlar ve nedenlerinin tartışıldığı ve temel sorunlardan birisi olan bilimsel çalışmalarda yaşlı olguların daha çok yer alması gerektiğine dikkat çeken sempozyum sonrası bu konuya ilgi artmıştır. 2000 yılında International Society of Geriatric Oncology (SIOG) kurulması ile de geriatrik onkoloji kavramı küresel ölçekte gelişme ve genişleme olanağı bulmuştur. Türkiye’de de ”Geriatrik Onkoloji Derneği (GOD)” bu alandaki ilk meslek derneği olarak; geriatrik onkoloji alanındaki gelişmeleri yakından takip etmek, bilgi birikimi ve deneyimlerin paylaşıldığı bir platform oluşturmak ve yaşlı kanser hastalarının tüm sorunları ile ilgilenmek amacıyla 2013 yılında kurulmuştur. GOD sempozyum, kongre gibi bilimsel toplantılar yanında COVID-19 sürecinde olduğu gibi yaşlı kanser hastalarına yaşamsal öneriler getiren basın toplantıları ile ülkemizde geriatrik onkolojinin gelişmesi için çalışmaktadır. Geriatri uzmanlık derneği olan ”Geriatrik Bilimler Derneği” de gerçekleştirmiş olduğu sempozyum ve panellerinde geriatrik onkoloji konu ve sorunlarına programlarında geniş yer ayırarak ülkemizde Geriatrik Onkoloji’nin gelişmesinde öncü rol oynamaktadır.

Türkiye Klinikleri’nin bu kitabında, geriatrik onkoloji alanındaki temel kavramlar, hasta yönetimi ve geriatrik onkolojinin çeşitli sorunları ülkemizin öncü bilim insanlarının deneyimleri ışığında irdelenmiştir. Geriatrik onkoloji ve geriatri ile ilgilenen tüm meslektaşlarımıza yararlı olması dileklerimiz ve saygılarımızla…

Prof. Dr. Ahmet Turan IŞIK
Editör

Prof. Dr. Aziz KARAOĞLU
Editör