Aort, insan vücudunun en büyük atardamarı olup, kalpten çıkan oksijenli kanı tüm vücuda dağıtan hayati bir organdır. Bu devasa damar, her kalp atışında milyonlarca kez gerilip büzülerek, yaşamın ritmini kesintisizce sürdürmemizi sağlar. Ancak bu görkemli damarın ani ve beklenmedik şekilde hasar görmesi, yaşamı tehdit eden, akut aort sendromlarına yol açabilir.
On altıncı yüzyıla kadar farkına varılmayan ve ölümle sonuçlanan aort diseksiyonu ilk olarak 1557’de Vesalius tarafından tanımlanmıştır. Akut aort sendromları, ani başlangıç gösteren, acil tanı ve tedavi gerektiren, yaşamı tehdit eden, morbiditesi ve mortalitesi yüksek olan ciddi bir klinik durumdur. Bu klinik tablo, akut aort diseksiyonu, intramural hematom ve penetran aterosklerotik ülseri içermektedir.
Akut aort sendromları, tıp dünyasında her zaman hem bir merak konusu hem de ciddi bir klinik sorun olmuştur. Bu sendromlar, tanı ve tedavideki aciliyetleri, karmaşık fizyopatolojileri, yüksek mortaliteleri ve sadece akut bir travma ya da dejeneratif bir süreç sonucu ortaya çıkmayıp, aynı zamanda genetik yatkınlıkların da önem arz etmesi nedeniyle; kardiyoloji, kalp ve damar cerrahisi, acil tıp ve radyoloji, moleküler biyoloji ve genetik gibi birçok disiplini yakından ilgilendirmekte ve multidisipliner bir yaklaşım gerekmektedir.
Bu eserde amacımız; tıp literatüründe aciliyet ve hassasiyet gerektiren, tanı ve tedavisi büyük önem taşıyan ve otoriteler tarafından da yeteri kadar üzerinde durulmadığını düşündüğüm Akut Aort Sendromları’nı kapsamlı bir biçimde ele almaktadır. Tıbbi bilgi birikimimizin her geçen gün katlanarak arttığı günümüz dünyasında, bu denli kritik bir konuyu tüm yönleriyle ele alan, güncel ve kapsamlı bir kaynağa olan ihtiyaç da kaçınılmaz hale gelmiştir. İşte bu eser, tam da bu ihtiyacı karşılamak üzere, uzun ve titiz bir çalışmanın ürünü olarak ortaya çıkmıştır.
Bu eserde, akut aort sendromlarının tanımından epidemiyolojisine, patofizyolojisinden klinik bulgularına, hücresel biyolojisinden genetik akut aort sendromlarına, görüntüleme yöntemlerinden güncel tedavi yaklaşımlarına kadar geniş bir yelpazede bilgi sunulmaktadır. Her bir bölüm, alanında uzman akademisyenler ve deneyimli klinisyenler tarafından, en güncel bilimsel veriler ışığında hazırlanmıştır. Bu kitabın, tüm sağlık profesyonellerine bir rehber niteliği taşımasını umuyorum.
Bu kitabın editörü olarak bilimsel yolculukta yanımda yer alan tüm hocalarıma, klinik deneyimlerini paylaşan meslektaşlarıma, genetik alanındaki uzmanlığıyla bana ilham veren biricik kızıma ve bu eserin hayat bulmasında emeği geçen yayın ekibine en içten şükranlarımı sunarım.
Bilimin meşalesiyle aydınlanan bu yolda, her yeni bilgi kırıntısının, insanlığa daha iyi bir gelecek inşa etme yolunda atılmış bir adım olduğunu unutmayalım.
Prof. Dr. Yahya ÜNLÜ
Atatürk Üniversitesi, Tıp Fakültesi,
Kalp Damar Cerrahisi AD,
Erzurum, Türkiye
Bölümler
BÖLÜM 1
Giriş ve Temel Bilgiler
Bölüm Editörü/Section Editor: Bingür SÖNMEZ
01 | Tarihçe ve Tanım
Abuzer OCAK, Gökhan CEYHUN
02 | Patofizyoloji ve Epidemiyoloji
Özlem ÇAKIRKÖSE
03 | Genetik Bozukluklar
Merve İlayda ÜNLÜ, Yahya ÜNLÜ
04 | Risk Faktörleri ve Etiyoloji
Izatullah JALALZAI
BÖLÜM 2
Türleri ve Sınıflandırmalar
Bölüm Editörü/Section Editor: Özgür DAĞ
05 | Aort Sendromlarının Türleri
Ebubekir SÖNMEZ, Alperen YILDIZ, Bilgehan ERKUT
06 | Aort Sendromlarının Sınıflandırılması
Yasin KILIÇ
BÖLÜM 3
Mortalite ve Ölüm Sebepleri
Bölüm Editörü/Section Editor: Yusuf VELİOĞLU
07 | Akut Aort Sendromlarında Mortalite
Ayhan MÜDÜROĞLU
08 | Ölüm Sebepleri
Büşra TEMEL YÜKSEL
BÖLÜM 4
Klinik Özellikler ve Seyir
Bölüm Editörleri/Section Editors: Muhammed Hakan TAŞ, Ahmet Yavuz BALCI
09 | Aort Patolojilerine Bağlı Organ İskemileri
Işıl ÇÜÇEN DAYI
10 | Klasik Akut Aort Diseksiyonu
İbrahim PİR, Çağrı AYKUT, Eyüp Serhat ÇALIK
11 | Akut Aort Sendromlarının Varyantları: İntramural Hematom, Plak Rüptürü ve Penetre Aterosklerotik Ülser
Yalçın GÜNERHAN
12 | Doğal Seyir ve Prognoz
Hakan USTA, Hakan BALTACI
13 | Klinik Özellikler ve Seyir-Klinik Bulgular ve Ayırıcı Tanı
Ferhat BORULU
BÖLÜM 5
Tanı Yöntemleri ve Algoritmalar
Bölüm Editörü/Section Editor: Suat EREN
14 | Tanı Yöntemleri: Laboratuvar-Biyobelirteçler
Nurinnisa ÖZTÜRK
15 | Akut Aortik Sendromlarda Ekokardiyografi (EKO) ve Diğer Temel Görüntüleme Teknikleri
İbrahim SARAÇ, Sena AL
16 | Akut Aort Sendromlarında Görüntüleme Yöntemleri
Fahri AYDIN, Mustafa YEŞİLYURT, Fatih ALPER
17 | Tanı Algoritması
Ersin ÖZER
BÖLÜM 6
Tedavi, Takip ve Sonuçlar
Bölüm Editörü/Section Editor: Erdal EGE
18 | Tedavide Amaç ve Acil Yaklaşımlar
Abdullah Burak BALCI
19 | Tedavi Genel İlkeler, İlk Tıbbi Tedavi, Kesin Tedavi, Stent Greft ve/veya Fenestrasyon
Harun ARBATLI
20 | Uzun Vadeli Takip ve Sonuçlar
Murat UĞUR