Op. Dr. Çağatay Demirci¹
Prof. Dr. Emin Türk²

¹Antalya Şehir Hastanesi, Genel Cerrahi Kliniği, Yanık Tedavi Merkezi, Antalya, Türkiye
²Antalya Şehir Hastanesi, Genel Cerrahi Kliniği, Yanık Tedavi Merkezi, Antalya, Türkiye

ÖZET

Deri ikamelerinin diğer bir deyişle deri benzeri veya deri yerine geçebilecek sentetik örtülerin; epidermal, dermal ve dermoepidermal olmak üzere üç ana türü vardır. Bu ürünler; dermal iskeleden/iskeletten, olması istenen hücre tiplerinden ve büyüme faktörlerinden oluşabilir. Bu ikameler otolog, allojenik veya ksenojenik kökenlidir. Ayrıca hücresel (selüler) veya hücresel olmayan (aselüler) olabilirler. Aselüler dermal matriksler (ADM), epidermis ve tüm hücrelerden arındırılmış farklı deri kaynaklarından (insan, sığır ve domuz) elde edilen bir greft materyalidir. Aynı zamanda tek aşamalı ve çift aşamalı (katmanlı) olarak üretilmektedir. ADM, kollajen demetleri ve elastik lifleri içeren canlı olmayan bir greft materyalidir.

Çift katmanlı matriksler özellikle eksizyon sırasında otogreft için yeterli donör alanı olmayan, fizyolojik durumun otogreft yapılmasına izin vermediği durumlarda zaman kazanılması açısından avantaj sağlar. İnsan, domuz veya sığır kökenli ADM’lerin içerikleri ve elde edilme kökenleri açısında belirgin avantaj/dezavantajları bulunamamıştır. Buna karşın BTM (NovoSorb® BTM (Biyobozunur Temporize Edici Matriks)’nin enfekte alan riski olan bölgelerde kullanım avantajı ve enfeksiyon direnci bulunmaktadır. Bu ikamelerin kullanılması ile yapılan dermal rekonstrüksiyon; esnek, derin plana yapışmayan, büyüyebilen bir doku elde edilebilmesini mümkün kılar. Normal cildin histolojik yapısı yeniden oluşturulur, böylece fonksiyonel bir dermis ve daha iyi cilt kalitesi sağlanır.

Kullanılan ADM’ler üzerine hazır veya hazırlanmış antibakteriyel içeren veya içermeyen tül ürünler (paranet, vazelinli tüller, bactigras vs) konulur. ADM’ler, yani bu sentetik materyaller etkili, ancak ciddi maliyetli ürünlerdir. Dolayısıyla bu ürünlerin kullanımı hastanın koşulları, yaptığı iş, uygulanacak anatomik alan (yüz, boyun, parmaklar, genital alanlar, eklem alanları vs), yandaş hastalık olup olmaması, fayda maliyet analizi gibi pek çok objektif ve sübjektif değerlendirme ve kriterlere bağlıdır. Uygulamaya ciddi bir değerlendirme sonucunda karar verilmelidir.

Anahtar Kelimeler: Aselüler dermal matriks; Yanıklar