AKUT AORT SENDROMLARI

AkutAortSendromlariKapak

KLASİK AKUT AORT DİSEKSİYONU

İbrahim Pir1 Çağrı Aykut2 Eyüp Serhat Çalık3

1Atatürk Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Kalp Damar Cerrahisi AD,Erzurum, Türkiye
2Atatürk Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Kalp Damar Cerrahisi AD, Erzurum, Türkiye
3Atatürk Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Kalp Damar Cerrahisi AD, Erzurum, Türkiye

Pir İ, Aykut Ç, Çalık ES. Klasik Akut Aort Diseksiyonu. Ünlü Y, editör. Akut Aort Sendromları. 1. Baskı. Ankara: Türkiye Klinikleri; 2025. p.109-120.

ÖZET

Akut aort diseksiyonu, kanın medyaya akması ve intima ile adventisyayı birbirinden ayırması sonucu oluşan intimal flebin hızla gelişmesi sonucu oluşmaktadır. Bu intimal flep, gerçek lümeni yalancı lümenden ayırır. Yalancı lümene kan akışı devam ettiği sürece intimal flep hem antegrat hem de retrograt yönde, yan dal arterlerini de içerecek şekilde ilerleyebilir. Aort diseksiyonunun anatomik sınıflandırması doğru tanı ve tedavi için önemlidir. İki ana sınıflandırma sistemi aort diseksiyonunu intimal yırtığın başlangıç bölgesine (DeBakey) veya asendan aortun tutulumuna (Stanford) göre kategorilere ayırır. Normal kan akışının yalancı lümene yönlenmesi, iskemi belirtileri, malperfüzyon, akut aort kapak yetmezliği ve kardiak tamponat gibi ciddi komplikasyonlara neden olabilir. Bunlar, zamanında tedavi edilmezse ani aort yırtılması, dolaşım yetmezliği ve ölüm oluşabilir. Bu yüzden hızlı tanı ve karar alma hayati önem taşır. Tedavi edilmeyen aort diseksiyonu ölümcül bir durumdur ve ilk başvuruda tahmini ölüm oranı %40’tır; ancak bu oran her saat %1 artar ve yıllık ölüm oranı %90’a kadar ulaşabilir. Kalıtsal bağ dokusu hastalıklarında olduğu gibi, aort duvarının doğal bir dengesizliği veya yaşlanmaya bağlı oluşan aterosklerotik dejenerasyon, aort duvar bütünlüğünün bozulmasına neden olan ana patofizyolojik durumlardır. Bu dejenerasyona katkıda bulunan iki ana mekanizmanın, ekstraselüler matris bozulması ve inflamasyon olduğu düşünülmektedir. Keskin veya bıçak saplanır gibi şiddetli göğüs veya sırt ağrısı, ani başlangıçlı, akut aort diseksiyonunun en sık görülen semptomudur. Akut tip A diseksiyonla başvuran hastaların yarısından azında nabız eksikliği, aort yetmezliği üfürümü, hipotansiyon, senkop veya diğer nörolojik bulgular bildirilmiştir. Karın ağrısı ve hipertansiyon, tip B diseksiyonu olan hastalarda daha sık görülür. Semptomlar miyokard enfarktüsü veya pulmoner emboli gibi daha yaygın durumları taklit edebilir. Tanıda, transtorasik ekokardiyografi, özellikle aort kökü ve proksimal asendan aort olmak üzere çeşitli aort segmentlerinin hızlı ve invaziv olmayan değerlendirmesini sunduğundan, klinik olarak şüphelenildiğinde ilk görüntüleme yöntemi olarak önerilmiştir. Transözofageal ekokardiyografi, kontrastlı bilgisayarlı tomografi ve manyetik rezonans görüntüleme yöntemleri, %98-100 duyarlılık ve %95-98 özgüllük oranları ile tanısal doğrulukları yüksek görüntüleme yöntemleri olarak bildirilmiştir. Stanford tipi A aort diseksiyonunun cerrahisi, intimal yırtığı içeren aortun hastalıklı kısmının rezeksiyonu ve replasmanını içerir. Komplikasyonsuz tip B diseksiyon genellikle daha muhafazakar bir şekilde yönetilir ve tıbbi tedavinin amacı tansiyon ve ağrı kontrolünü sağlamaktır. Malperfüzyon veya rüptür ile belirginleşen komplike tip B diseksiyon ise cerrahi müdahaleyi gerektirir. Günümüzde açık cerrahi yerine endovasküler girişimler önem kazanmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Aort diseksiyonu; Sınıflandırma; Endovasküler prosedürler; Marfan sendromu

Referanslar

  1. Vilacosta I, San Román JA. Acute aortic syndrome. Heart. 2001;85(4):365-368. [Crossref]  [PubMed]  [PMC]
  2. Debakey Me, Henly Ws, Cooley Da, Morris Gc, Crawford Es, Beall Ac. Surgical Management of Dissecting Aneu rysms of the Aorta. J Thorac Cardiovasc Surg. 1965;49:130-149. [Crossref]
  3. Daily PO, Trueblood HW, Stinson EB, Wuerflein RD, Shumway NE. Management of Acute Aortic Dissections. Annals of Thoracic Surgery. 1970;10(3):237-247. [Crossref]  [PubMed]
  4. Lemaire SA, Russell L. Epidemiology of thoracic aortic dissection. Nat Rev Cardiol. 2011;8(2):103-113. [Crossref]  [PubMed]
  5. Philip JL, De Oliveira NC, Akhter SA, et al. Cluster analysis of acute ascending aortic dissection provides novel insight into mechanisms of distal progression. J Thorac Dis. 2017;9(9):2966-2973. [Crossref]  [PubMed]  [PMC]
  6. Sievers HH, Rylski B, Czerny M, et al. Aortic dissection reconsidered: Type, entry site, malperfusion classification adding clarity and enabling outcome prediction. Interact Cardiovasc Thorac Surg. 2020;30(3):451-457. [Crossref]  [PubMed]
  7. Mazzolai L, Teixido-Tura G, Lanzi S, et al. 2024 ESC Guidelines for the management of peripheral arterial and aortic diseases. Eur Heart J. Published online September 29, 2024. [Crossref]  [PubMed]
  8. Arslan Ü, Jalalzai I. A Narrative Review of Biomarkers and Imaging in the Diagnosis of Acute Aortic Syndrome. Diagnostics 2025, Vol 15, Page 183. 2025;15(2):183. [Crossref]  [PubMed]  [PMC]
  9. Pacini D, Di Marco L, Fortuna D, et al. Acute aortic dissection: Epidemiology and outcomes. Int J Cardiol. 2013;167(6):28062812. [Crossref]  [PubMed]
  10. Klompas M. Does this patient have an acute thoracic aortic dissection? JAMA. 2002;287(17):2262-2272. [Crossref]  [PubMed]
  11. Sayed A, Munir M, Bahbah EI. Aortic Dissection: A Review of the Pathophysiology, Management and Prospective Advances. Curr Cardiol Rev. 2021;17(4):e230421186875. [Crossref]  [PubMed]
  12. Hagan PG, Nienaber CA, Isselbacher EM, et al. The International Registry of Acute Aortic Dissection (IRAD): New insights into an old disease. J Am Med Assoc. 2000;283(7):897903. [Crossref]  [PubMed]
  13. Nienaber CA, Clough RE, Sakalihasan N, et al. Aortic dissection. Nature Reviews Disease Primers 2016 2:1. 2016;2(1):1-18. [Crossref]  [PubMed]
  14. Hertzer NR, Block PC. PAD guidelines: ACC/AHA guidelines for the management of patients with peripheral arterial disease (lower extremity, renal mesenteric, and abdominal aortic). ACC Cardiosource Review Journal. 2006;15(5):14-17. [Crossref]  [PubMed]
  15. Von Kodolitsch Y, Csösz SK, Koschyk DH, et al. Intramural hematoma of the aorta: Predictors of progression to dissection and rupture. Circulation. 2003;107(8):11581163. [Crossref]  [PubMed]
  16. Landenhed M, Engström G, Gottsäter A, et al. Risk profiles for aortic dissection and ruptured or surgically treated aneurysms: a prospective cohort study. J Am Heart Assoc. 2015;4(1):e001513. [Crossref]  [PubMed]
  17. Boutouyrie P, Germain DP, Fiessinger JN, Laloux B, Perdu J, Laurent S. Increased Carotid Wall Stress in Vascular Ehlers-Danlos Syndrome. Circulation. 2004;109(12):15301535. [Crossref]  [PubMed]
  18. Gawinecka J, Schönrath F, von EckardsteinA.Acute aortic dissection: pathogenesis, risk factors and diagnosis. Swiss Med Wkly. 2017;147:w14489. [Crossref]  [PubMed]
  19. Harris KM, Strauss CE, Eagle KA, et al. Correlates of delayed recognition and treatment of acute type a aortic dissection: The international registry of acute aortic dissection (IRAD). Circulation. 2011;124(18):1911-1918. [Crossref]  [PubMed]
  20. Shiga T, Wajima Z, Apfel CC, Inoue T, Ohe Y. Diagnostic accuracy of transesophageal echocardiography, helical computed tomography, and magnetic resonance imaging for suspected thoracic aortic dissection: Systematic review and meta-analysis. Arch Intern Med. 2006;166(13):1350-1356. [Crossref]  [PubMed]
  21. Erbel R, Aboyans V, Boileau C, et al. 2014 ESC guidelines on the diagnosis and treatment of aortic diseases. Eur Heart J. 2014;35(41):2873-2926. [Crossref]  [PubMed]
  22. Treasure T, Pepper J. The potential of personalized external aortic root support (PEARS) to restore and maintain aortic valve competence. Annals of Thoracic Surgery. 2015;100(6):2415. [Crossref]  [PubMed]
  23. Clough RE, Nienaber CA. Management of acute aortic syndrome. Nat Rev Cardiol. 2015;12(2):103-114. [Crossref]  [PubMed]
  24. Bentall H, De Bono A. A technique for complete replacement of the ascending aorta. Thorax. 1968;23(4):338-339.
  25. Cabrol C, Gandjbakhch I, Cham B. [Aneurysms of the ascending aorta; total replacement with reimplantation of the coronary arteries (author’s transl)]. Nouv Presse Med. 1978;7(5):363-365. Accessed June 30, 2025. [Crossref]
  26. Hiratzka LF, Bakris GL, Beckman JA, et al. 2010 ACCF/ AHA/AATS/ACR/ASA/SCA/SCAI/SIR/STS/SVM guide lines for the diagnosis and management of patients with thoracic aortic disease: Executive summary: A report of the american college of cardiology foundation/american heart association task force on practice guidelines, american association for thoracic surgery, american college of radiology, american stroke association. Circulation. 2010;121(13). [Crossref]  [PubMed]
  27. Suzuki T, Isselbacher EM, Nienaber CA, et al. Type-selective benefits of medications in treatment of acute aortic dissection (from the International Registry of Acute Aortic Dissection [IRAD]). American Journal of Cardiology. 2012;109(1):122-127. [Crossref]  [PubMed]
  28. Hebballi R, anaesthesia JS in, pain critical care &, 2009 undefined. Diagnosis and management of aortic dissection. academic.oup.comR Hebballi, J SwanevelderContinuing education in anaesthesia, critical care & pain, 2009•academic. oup.com. 2009;9(1):14-18. [Crossref]  [PubMed]
  29. Shimizu H, Endo S, Natsugoe S, et al. Thoracic and cardiovascular surgery in Japan in 2016 Annual report by The Japanese Association for Thoracic Surgery. Gen Thorac Cardiovasc Surg. 2019;67(4):377-411. [Crossref]  [PubMed]
  30. Lombardi J V., Cambria RP, Nienaber CA, et al. Prospective multicenter clinical trial (STABLE) on the endovascular treatment of complicated type B aortic dissection using a composite device design. J Vasc Surg. 2012;55(3). [Crossref]  [PubMed]
  31. Alsac JM, Girault A, El Batti S, et al. Experience of the Zenith Dissection Endovascular System in the emergency setting of malperfusion in acute type B dissections. J Vasc Surg. 2014;59(3):645-650. [Crossref]  [PubMed]
  32. Lombardi J V., Cambria RP, Nienaber CA, et al. Aortic remodeling after endovascular treatment of complicated type B aortic dissection with the use of a composite device design. J Vasc Surg. 2014;59(6):1544-1554. [Crossref]  [PubMed]
  33. He H, Yao K, Nie WP, et al. Modified Petticoat Technique with Pre-placement of a Distal Bare Stent Improves Early Aortic Remodeling after Complicated Acute Stanford Type B Aortic Dissection. European Journal of Vascular and Endovascular Surgery. 2015;50(4):450-459. [Crossref]  [PubMed]
  34. Yuan X, Mitsis A, Ghonem M, Iakovakis I, Nienaber CA. Conservative management versus endovascular or open surgery in the spectrum of type B aortic dissection. J Vis Surg. 2018;4:59-59. [Crossref]  [PubMed]  [PMC]
  35. Fattori R, Tsai TT, Myrmel T, et al. Complicated Acute Type B Dissection: Is Surgery Still the Best Option?. A Report From the International Registry of Acute Aortic Dissection. JACC Cardiovasc Interv. 2008;1(4):395-402. [Crossref]  [PubMed]
  36. Brunt ME, Egorova NN, Moskowitz AJ. Propensity scorematched analysis of open surgical and endovascular repair for type B aortic dissection. Int J Vasc Med. 2011;2011. [Crossref]  [PubMed]  [PMC]
  37. Cheng D, Martin J, Shennib H, et al. Endovascular Aortic Repair Versus Open Surgical Repair for Descending Thoracic Aortic Disease. A Systematic Review and Meta-Analysis of Comparative Studies. J Am Coll Cardiol. 2010;55(10):9861001. [Crossref]  [PubMed]