Ferhat Borulu

Ordu Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Kalp Damar Cerrahisi AD, Ordu, Türkiye

Borulu F. Klinik Özellikler ve Seyir-Klinik Bulgular ve Ayırıcı Tanı. Ünlü Y, editör. Akut Aort Sendromları. 1. Baskı. Ankara: Türkiye Klinikleri; 2025. p.141-146.

ÖZET

Akut aort sendromları (AAS), aort duvarını tutan ve sıklıkla ani başlangıçlı ağrı ile kendini gösteren ciddi klinik durumlardır. En yaygın semptom, göğüs, sırt veya karın bölgesinde hissedilen, yırtılma veya bıçak saplanır tarzda tanımlanan şiddetli ağrıdır. Bu ağrının lokalizasyonu, diseksiyonun tipine dair ipucu verebilir: ön göğüs ağrısı sıklıkla Tip A diseksiyonu, sırt ve karın ağrısı ise Tip B diseksiyonu düşündürür. Bununla birlikte, özellikle yaşlı hastalarda semptomlar atipik olabilir ya da hiç belirgin ağrı olmayabilir. Klinik bulgular diseksiyonun yayılımına göre değişkenlik gösterir. Brakiosefalik arterlerin tutulumu nörolojik defisitlere, renal veya mezenterik arter tutulumu ise karın ağrısı ve organ iskemisine neden olabilir. İliofemoral arter tutulumu ekstremite iskemisi ile sonuçlanırken, koroner ostiyum tutulumları miyokard enfarktüsüne yol açabilir. Aort kapak tutulumuna bağlı aort yetmezliği, perikardiyal efüzyon veya tamponad gelişebilir. Hipotansiyon, senkop ve kardiyak arrest gibi bulgular kötü prognozu işaret eder. Nörolojik bulgular arasında inme, geçici iskemik atak ve parapleji yer alabilir. İntramural hematom (İMH) tipik olarak inen aortta görülür, semptomları diseksiyona benzese de genellikle daha siliktir. Penetran aterosklerotik ülser (PAU) ise yaşlı ve sigara içen bireylerde gözlenen, başlangıçta sessiz seyreden ancak komplikasyonlara yol açabilen bir durumdur. Farklı AAS alt tipleri arasında semptomların özellikleri değişse de ayırıcı tanı açısından dikkatli bir yaklaşım gerektirir. AAS’nin tanısı, benzer semptomlara sahip akut koroner sendrom (AKS), pulmoner emboli, perikardit, özofageal rüptür gibi diğer acil tablolarla karıştırılabilir. Yanlış tanı, özellikle trombolitik ya da antikoagülan tedavi gerektiren durumlarda ölümcül sonuçlar doğurabilir. Troponin düzeyleri yüksek olsa bile AAS olasılığı dışlanmamalıdır; çünkü koroner tutulum veya hipotansiyona bağlı miyokardiyal iskemi bu artışı açıklayabilir. Tanı süreci; dikkatli anamnez, fizik muayene, laboratuvar testleri ve görüntüleme yöntemlerini içermelidir. EKG ve göğüs grafisi gibi ilk basamak testler yardımcı olabilir, ancak spesifik değildir. Bilgisayarlı tomografi anjiyografi (BT-A), manyetik rezonans görüntüleme (MRG) gibi aksiyel görüntüleme teknikleri, tanının kesinleştirilmesinde altın standarttır. Özellikle diseksiyonun yayılımı, komplikasyonların varlığı ve hangi segmentlerin tutulduğunu belirlemede bu yöntemler kritik rol oynar. Sonuç olarak, AAS’nin tanı ve ayırıcı tanısı, benzer semptomlarla seyreden diğer acil durumlar nedeniyle güçlük arz eder. Bu nedenle hekimlerin yüksek klinik şüphe düzeyiyle, sistematik ve dikkatli bir yaklaşım sergilemesi gereklidir. Erken tanı ve hızlı müdahale, morbidite ve mortaliteyi önemli ölçüde azaltabilir.

Anahtar Kelimeler: Aort diseksiyonu; Akut aort sendromu; Göğüs ağrısı