Ersin Özer

Ordu Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Kalp Damar Cerrahisi Kliniği, Ordu, Türkiye

Özer E. Tanı Algoritması. Ünlü Y, editör. Akut Aort Sendromları. 1. Baskı. Ankara: Türkiye Klinikleri; 2025. p.179-183.

ÖZET

Akut aort sendromları (AAS), genellikle ani başlangıçlı göğüs ağrısı ile kendini gösteren, ancak klinik olarak akut koroner sendrom, pulmoner emboli veya diğer torasik acillerle karışabilen, nadir fakat ölümcül seyirli kardiyovasküler acillerdir. Bu sendromlar, aort diseksiyonu, intramural hematom ve penetran aort ülseri gibi ciddi patolojileri kapsar. Erken dönemde tanı konulamaması halinde, özellikle Stanford Tip A diseksiyonlarında mortalite oranı her geçen saat %1-2 oranında artmakta, 24 saat sonunda %33’e ve 48 saat içinde %50’ye kadar ulaşmaktadır. Buna rağmen, AAS vakalarının yaklaşık

%14-39’u yanlış tanı almakta veya tanıda gecikme yaşanmaktadır. Bu nedenle AAS, kaçırılmaması gereken tanılar arasında kabul edilmekte ve doğru yönetimi için sistematik, algoritmik yaklaşımların önemi vurgulanmaktadır. Güncel kılavuzlar ve çok merkezli çalışmalar, AAS tanısında klinik karar destek algoritmalarının kullanılmasının, özellikle non-spesifik semptomlarla başvuran hastalarda tanısal doğruluğu artırdığını ve yanlış tanı oranını azalttığını göstermektedir. Bu amaçla geliştirilmiş olan Aortic Dissection Detection Risk Score (ADD-RS) ile D-dimer (DD) düzeylerinin birlikte değerlendirilmesi, düşük riskli hastalarda AAS’yi dışlamak için yüksek duyarlılığa sahiptir. Bu yaklaşım, gereksiz görüntüleme ihtiyacını azaltmakta, hasta yönetimini hızlandırmakta ve sağlık kaynaklarının daha verimli kullanılmasına katkı sağlamaktadır. AAS şüphesiyle başvuran hastalarda tanıya yaklaşımda ilk adımda elektrokardiyogram (EKG) ve göğüs radyografisi önerilir. Bu testler, akut miyokard enfarktüsü, aort genişlemesi veya mediyastinal genişleme gibi diğer durumların dışlanmasında yardımcı olabilir; ancak normal bulgular tanı dışlamada yeterli değildir. D-dimer testi, AAS gibi birçok ciddi durumda yükselmiş olabilir, fakat 500 ng/mL altında olması AAS olasılığını azaltır. Klinik şüphe devam ediyorsa, görüntüleme tetkikleri geciktirilmemelidir. Hasta başı transtorasik ekokardiyografi, perikardiyal efüzyon, aort yetmezliği ve aort çaplarının değerlendirilmesinde yardımcıdır. Altın standart tanı yöntemi ise EKG-gated Bilgisayarlı Tomografi (BT) anjiyografidir. Bu görüntüleme, diseksiyon flebini, giriş yırtığını, yayılımı (Tip A/B) ve olası malperfüzyon alanlarını değerlendirme açısından yüksek duyarlılık ve özgüllüğe sahiptir. Alternatif olarak, kontrastlı manyetik rezonans görüntüleme (MRG) ve transözofageal ekokardiyografi (TOE) de yüksek tanısal değer sunar. MRG daha az yaygın olup daha uzun sürede tamamlandığından akut durumlarda ikinci tercihtir. TOE ise özellikle hemodinamik olarak instabil hastalarda faydalıdır. Sonuç olarak, AAS tanısında algoritmik yaklaşımların klinik pratiğe entegrasyonu; tanı sürecini hızlandırmakta, hasta güvenliğini artırmakta ve yaşam kurtarıcı müdahalelere zamanında olanak tanımaktadır. Bu stratejiler, modern kardiyovasküler acil yönetiminin ayrılmaz bir bileşeni olmalıdır.

Anahtar Kelimeler: Akut aort sendromu; Aort diseksiyonu; Tanı, ayırıcı; Algoritma