AKUT AORT SENDROMLARI

AkutAortSendromlariKapak

TEDAVİ GENEL İLKELER, İLK TIBBİ TEDAVİ, KESİN TEDAVİ, STENT GREFT VE/VEYA FENESTRASYON

Harun Arbatlı

Medicana Bahçelievler Hastanesi, Kalp Damar Cerrahisi Kliniği, İstanbul, Türkiye

Arbatlı H. Tedavi Genel İlkeler, İlk Tibbi Tedavi, Kesin Tedavi, Stent Greft ve/veya Fenestrasyon. Ünlü Y, editör. Akut Aort Sendromları. 1. Baskı. Ankara: Türkiye Klinikleri; 2025. p.195-208.

ÖZET

Akut aortik sendrom (AAS), ani başlayan ve yaşamı tehdit eden aort patolojilerini kapsayan geniş bir klinik tablodur. Bu sendrom; aort diseksiyonu, intramural hematom (IMH) ve penetran aortik ülser (PAÜ) gibi üç ana alt grubu içerir. Bu patolojiler genellikle aortun iç tabakasında meydana gelen yırtılmalar ve buna bağlı gelişen kanamalar ile kendini gösterir. Söz konusu durumlar, zaman içerisinde birbirine dönüşebilir ya da birlikte bulunabilirler. Özellikle aort diseksiyonunda mortalite yüksektir ve acil müdahale gerektiren bir tablo olarak kabul edilir.

Akut aortik sendromun görülme sıklığı, genel popülasyonda nadir olmakla birlikte ciddi bir sağlık sorunudur. Yapılan çalışmalara göre akut aortik sendromunun insidansı yılda yaklaşık 2-5/100.000 olarak bildirilmektedir. Ancak otopsi çalışmalarında bu oranın daha yüksek olabileceği öne sürülmektedir. Özellikle hipertansiyon, ileri yaş, erkek cinsiyet ve bağ dokusu hastalıkları (Marfan sendromu, Ehlers Danlos sendromu, Loeys Dietz sendromu) önemli risk faktörleri arasında yer alır. Tip A diseksiyonu Tip B’ye göre daha sık görülürler, toplam diseksiyonların %60-70?ini oluştururlar.

AAS, çoğunlukla ani göğüs veya sırt ağrısı ile kendini gösterir ve diğer kardiyovasküler hastalıklarla karıştırılabilir. Bu nedenle hızlı ve doğru tanı büyük önem taşır. Günümüzde tanı için en yaygın kullanılan ve güvenilir olan yöntem İntravenöz (IV) kontrastlı bilgisayarlı tomografidir (BT anjio). Bu yöntemle yüksek çözünürlükte görüntüleme yapılabilir ve aortun tüm segmentleri detaylı bir şekilde değerlendirilebilir. Ayrıca manyetik rezonans görüntüleme (MR) ve transözofageal ekokardiyografi (TEE) gibi görüntüleme yöntemleri de tanıda kullanılabilir. Bu yöntemler, özellikle IV kontrast kullanılamayan durumlarda tercih edilir.

Tedavi yaklaşımında genellikle diseksiyonun Stanford sınıflamasına göre Tip A ve Tip B olarak ayrılması gözetilir. Tip A diseksiyonlarda, aortun çıkan kısmı tutulur ve genellikle acil müdahale gerektirir. Tip B diseksiyonlarda ise inen aorta (desendan aorta) tutulur ve komplikasyon gelişmediği sürece medikal tedavi ile takip edilirler. Bu tedavi sürecinde antihipertansif ilaçlar ile kan basıncı kontrol edilir.

Ancak Tip B diseksiyonunda organ perfüzyonunu bozan komplikasyonlar (malperfüzyon sendromu) ortaya çıktığında girişimsel (endovasküler) tedaviler ön plana çıkar. Bu durumlarda fenestrasyon ve stent-greft implantasyonu gibi tekniklerle organ kanlanmasının sağlanması hedeflenir. Kimi zaman açık cerrahi girişimlerle organ kanlanması sağlanabilir.

Sonuç olarak, akut aortik sendrom, tanı ve tedavi süreci multidisipliner yaklaşım gerektiren, acil ve kompleks bir klinik tablodur.

Anahtar Kelimeler: Akut Aort Sendromu; Aort diseksiyonu; Aort intramural hematomu; Penetran aterosklerotik ülser; Bilgisayarlı tomografi anjiyografi

Referanslar

  1. Vilacosta I. Acute aortic syndrome. Heart. 2001;85(4):365-368. [Crossref]  [PubMed]  [PMC]
  2. Isselbacher EM, Preventza O, Black JH, et al. 2022 ACC/ AHA Guideline for the Diagnosis and Management of Aortic Disease: A report of the American Heart Association/American College of Cardiology Joint Committee on Clinical Practice Guidelines. Circulation. 2022;146(24). [Crossref]  [PubMed]
  3. Vignaraja V, Sharma S, Dindyal S. Acute aortic syndrome. StatPearls. Published October 6, 2024. Accessed September 5, 2025. [Crossref]
  4. Aortic dissection. PubMed. Published January 1, 2025. [Crossref]
  5. Dissection of the descending thoracic aorta extending into the ascending aorta. A therapeutic challenge. PubMed. Published October 1, 1994. [Crossref]
  6. Hiratzka LF, Bakris GL, Beckman JA, et al. 2010 ACCF/ AHA/AATS/ACR/ASA/SCA/SCAI/SIR/STS/SVM Guidelines for the Diagnosis and Management of Patients with Thoracic Aortic Disease. Circulation. 2010;121(13). [Crossref]  [PubMed]
  7. Masaki N, Kumagai K, Sasaki K, et al. Suppressive effect of pitavastatin on aortic arch dilatation in acute Stanford type B aortic dissection: analysis of STANP trial. Gen Thorac Cardiovasc Surg. 2018;66(6):334-343. [Crossref]  [PubMed]
  8. Brunkwall J, Kasprzak P, Verhoeven E, et al. Endovascular repair of acute uncomplicated aortic type B dissection promotes aortic remodelling: 1-year results of the ADSORB trial. Eur J Vasc Endovasc Surg. 2014;48(3):285-291. [Crossref]  [PubMed]
  9. Nienaber CA, Kische S, Akin I, et al. Strategies for subacute/chronic type B aortic dissection: The Investigation of Stent Grafts in Patients with Type B Aortic Dissection (INSTEAD) trial 1-year outcome. J Thorac Cardiovasc Surg. 2010;140(6):S101-S108. [Crossref]  [PubMed]
  10. Chou AS, Ziganshin BA, Charilaou P, Tranquilli M, Rizzo JA, Elefteriades JA. Long-term behavior of aortic intramural hematomas and penetrating ulcers. J Thorac Cardiovasc Surg. 2015;151(2):361-373.e1. [Crossref]  [PubMed]
  11. Sandhu HK, Tanaka A, Charlton-Ouw KM, et al. Outcomes and management of type A intramural hematoma. Ann Cardiothorac Surg. 2016;5(4):317-327. [Crossref]  [PubMed]  [PMC]
  12. Wee I, Varughese RS, Syn N, Choong AM. Non-operative management of type A acute aortic syndromes: a systematic review and meta-analysis. Eur J Vasc Endovasc Surg. 2019;58(1):41-51. [Crossref]  [PubMed]
  13. Harris KM, Braverman AC, Eagle KA, et al. Acute aortic intramural hematoma. Circulation. 2012;126(11_suppl_1).
  14. Tolenaar JL, Harris KM, Upchurch GR, et al. The differences and similarities between intramural hematoma of the descending aorta and acute type B dissection. J Vasc Surg. 2013;58(6):1498-1504. [Crossref]
  15. Moral S, Ballesteros E, Roque M, et al. Intimal disruption in type B aortic intramural hematoma: does size matter? A systematic review and meta-analysis. Int J Cardiol. 2018;269:298-303. [Crossref]  [PubMed]
  16. Tittle SL, Lynch RJ, Cole PE, et al. Midterm follow-up of penetrating ulcer and intramural hematoma of the aorta. J Thorac Cardiovasc Surg. 2002;123(6):1051-1059. [Crossref]
  17. Ganaha F, Miller DC, Sugimoto K, et al. Prognosis of aortic intramural hematoma with and without penetrating atherosclerotic ulcer. Circulation. 2002;106(3):342-348. [Crossref]  [PubMed]
  18. Kotsis T, Spyropoulos BG, Asaloumidis N, et al. Penetrating atherosclerotic ulcers of the abdominal aorta: a case report and review of the literature. Vasc Specialist Int. 2019;35(3):152-159. [Crossref]  [PubMed]  [PMC]
  19. DeCarlo C, Latz CA, Boitano LT, et al. Prognostication of asymptomatic penetrating aortic ulcers: a modern approach. Circulation. 2021;144(14):1091-1101. [Crossref]  [PubMed]
  20. Georgiadis GS, Antoniou GA, Georgakarakos EI, et al. Surgical or endovascular therapy of abdominal penetrating aortic ulcers and their natural history: a systematic review. J Vasc Interv Radiol. 2013;24(10):1437-1449.e3. [Crossref]  [PubMed]
  21. Habash N, Park J, Lukasik N, Abai B. Endovascular strategies for addressing acute malperfusion in aortic dissection. In: IntechOpen eBooks. Published 2024. [Crossref]  [PubMed]
  22. Song S, Lee H, Kim MS, et al. Next-generation frozen elephant trunk technique in the era of precision medicine. J Chest Surg. 2024;57(5):419-429. [Crossref]  [PubMed]  [PMC]
  23. Ghoreishi M, Chahal D, Shah A, et al. First-in-human endovascular aortic root repair (Endo-Bentall) for acute type A dissection. Circ Cardiovasc Interv. 2023;16(10). [Crossref]  [PubMed]
  24. Leshnower BG, Keeling WB, Duwayri YM, Jordan WD, Chen EP. The “thoracic endovascular aortic repair-first” strategy for acute type A dissection with mesenteric malperfusion: initial results compared with conventional algorithms. J Thorac Cardiovasc Surg. 2019;158(6):1516-1524. [Crossref]  [PubMed]
  25. Kabbani LS, Lin J, McLaughlin D, Bendix S. A novel way to fenestrate a type B dissection flap using endovascular electrocautery. Henry Ford Health Scholarly Commons. Accessed September 5, 2025. [Crossref]  [PubMed]
  26. Tanenbaum MT, Figueroa AV, Lee KB, et al. Early results of transcatheter electrosurgical aortic septotomy for endovascular repair of chronic dissecting aortoiliac aneurysms. J Vasc Surg Cases Innov Tech. 2024;10(3):101467. [Crossref]  [PubMed]  [PMC]
  27. Stern JR, Pham XD, Lee JT. Reverse cheese-wire septotomy to create a distal landing zone for thoracic endovascular aortic repair. J Endovasc Ther. 2022;30(1):38-44. [Crossref]  [PubMed]
  28. Nienaber CA, Kische S, Zeller T, et al. Provisional extension to induce complete attachment after stent-graft placement in type B aortic dissection: the PETTICOAT concept. J Endovasc Ther. 2006;13(6):738-746. [Crossref]  [PubMed]
  29. Hofferberth SC, Nixon IK, Boston RC, McLachlan CS, Mossop PJ. Stent-assisted balloon-induced intimal disruption and relamination in aortic dissection repair: the STABILISE concept. J Thorac Cardiovasc Surg. 2013;147(4):1240-1245. [Crossref]  [PubMed]