Yanığın Adli Tıp Yönü ve İstismar

Doç. Dr. Yavuz Hekimoğlu1
Dr. Öğr. Üyesi Burak Taştekin2

1SBÜ Ankara Şehir Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi, Adli Tıp Kliniği, Ankara, Türkiye
2Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Adli Tıp ABD, Ankara, Türkiye

ÖZET

Hekimlik mesleğinde yanık olgularında akla ilk olarak “Tedavi edici hekimlik” gelmekte ise de “Adli hekimlik” de önemli sorumluluk alanlarındandır. Yanık olgularının bir kısmı istismar vakası olabilmektedir. Bu bölümde yanıkların adli tıbbi değerlendirmesi, kaza, istismar ve ihmal ayırıcı tanısı, adli olgu bildirimi ve raporlamada dikkat edilecek hususlar ile hekimin istismar vakalarındaki rolü güncel literatür bilgileri ışığında tartışılmıştır. Değerlendirilen olgular arasında kasıt, ihmal ya da istismar şüphesi bulunan vakaların bildirimi etik, vicdani ve yasal bir sorumluluktur. Kaza, ihmal ve istismar ayrımı çoğu olguda güç olmasına karşın, detaylı bir hikaye ve ayrıntılı sistemik fizik muayene ile tespit edilebilecek ve istismar ile ilişkili olabileceği bildirilen bulgular ile hatalı değerlendirmenin önüne geçebilmek için istismar ile karıştırılabilecek klinik tablolar hakkında bilgi sahibi olmak kilit role sahiptir. İstismar vakalarında yanıkların doğru bir şekilde tanınması ve değerlendirilmesi; mağdurların korunması ve adaletin sağlanması açısından kritik öneme sahiptir.

Anahtar Kelimeler: Yanık; Kaza; İhmal; İstismar; Adli vaka

Referanslar

  1. Yasat Aksay E, Kar H. Pediatride adli olgu olarak bildi- rimi gereken konular. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2022;15(Özel Sayı-1) 21. Mersin Pediatri Gün- leri Bildiri Kitabı):94-100. [Link]
  2. Yolcu S, Beceren NG, Timuçin H, Uludağ U. Emergency service admissions of patients with burn injury. Journal of Clinical and Experimental Investigations. 2013;4(3).doi:10.5799/ahinjs.01.2013.03.0285. [Crossref]
  3. Çinar O, Acar, Y. A., Çevık, E., Kiliç, E., Bılgıç, S., Ak, M., & Cömert, B. Acil Servise Başvuran 0-18 Yaş Grubu Adli Olguların Özellikleri. Anatolian Journal of Clinical Investigation. 2010;4(3):148-51. [Link]
  4. Toon MH, Maybauer DM, Arceneaux LL, Fraser JF, Meyer W, Runge A, et al. Children with burn injuries-assessment of trauma, neglect, violence and abuse. Journal of injury and violence research. 2011;3(2):98. [Crossref]  [PubMed]  [PMC]
  5. Pawlik M-C, Kemp A, Maguire S, Nuttall D, Feldman KW, Lindberg DM, et al. Children with burns referred for child abuse evaluation: Burn characteristics and co-existent inju- ries. Child abuse & neglect. 2016;55:52-61. [Crossref]  [PubMed]
  6. Palmieri TL. Burn Injuries. In: Kliegman RM, Geme JW, eds. Nelson textbook of pediatrics. 22nd ed. Elsevier Health Sciences; 2024:646-57:chap 89. [Link]
  7. Balcı Y, Çolak B, Gürpınar K, Anolay NN. Türk Ceza Ka- nunu'nda Tanımlanan Yaralama Suçlarının Adli Tıp Açısın- dan Değerlendirilmesi Rehberi. 3rd ed. Adli Tıp Uzmanları Derneği, Adli Tıp Kurumu Başkanlığı, Adli Tıp Derneği; 2019. [Link]
  8. Child Protection Evidence Systematic review on Burns. Child Protection Portal - The Royal College of Paediat- rics and Child Health. Updated August 2022. Accessed 22.12.2023. [Link]
  9. Tümer AR, Yastı Ç. Yanıklı Çocuk Olgularına Medi- kolegal Yaklaşım. STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi. 2005;14(6):126-9. [Link]
  10. Arasli Yilmaz A, Köksal AO, Özdemir O, Acar M, Küçük- konyali G, Inan Y, et al. Evaluation of children presenting to the emergency room after electrical injury. Turkish jour- nal of medical sciences. 2015;45(2):325-8. [Crossref]  [PubMed]
  11. Arpacık M. Kimyasal Yanıklar. In: Abeş M, ed. Çocuklarda Yanıklara Yaklaşım ve Tedavi. 1st ed. Türkiye Klinikleri; 2024:112-5. [Link]
  12. Alexander RC, Surrell JA, Cohle SD. Microwave oven burns to children: an unusual manifestation of child abuse. Pediatrics. 1987;79(2):255-60. [Crossref]  [PubMed]
  13. Agrawal A, Raibagkar S, Vora H. Friction burns: epidemi- ology and prevention. Annals of burns and fire disasters. 2008;21(1):3. [PMC]
  14. Boles R, Gawaziuk JP, Cristall N, Logsetty S. Pediatric frostbite: a 10-year single-center retrospective study. Burns. 2018;44(7):1844-50. [Crossref]  [PubMed]
  15. Daria S, Sugar NF, Feldman KW, Boos SC, Benton SA, Ornstein A. Into hot water head first: distribution of in- tentional and unintentional immersion burns. Pediatric emergency care. 2004;20(5):302-10. [Crossref]  [PubMed]
  16. Dressler DP, Hozid JL. Thermal injury and child abuse: the medical evidence dilemma. The Journal of burn care & rehabilitation. 2001;22(2):180-5. [Crossref]  [PubMed]
  17. Zaloga WF, Collins KA. Pediatric homicides related to burn injury: a retrospective review at the medical uni- versity of South Carolina. Journal of forensic sciences. 2006;51(2):396-9. [Crossref]  [PubMed]
  18. Hayek SN, Wibbenmeyer LA, Kealey LDH, Williams IM, Oral R, Onwuameze O, et al. The efficacy of hair and urine toxicology screening on the detection of child abuse by burning. Journal of burn care & research. 2009;30(4):587-92. [Crossref]  [PubMed]
  19. Dubowitz H, Lane WG. Abused and Neglected Children. In: Kliegman RM, Geme JW, eds. Nelson textbook of pediat- rics. 22nd ed. Elsevier Health Sciences; 2024:114-29:chap 17. [Link]
  20. Hekimoğlu Y, Etli Y, Taştekin B. Çocuk Yanıklarının Adli Yönü ve Çocuk İstismarı. In: Abeş M, ed. Çocuklarda Yanıklara Yaklaşım ve Tedavi. 1st ed. Türkiye Klinikleri; 2024:133-8. vol. 1. [Link]
  21. Hobbs C. When are burns not accidental? Archives of Dis- ease in Childhood. 1986;61(4):357. [Crossref]  [PubMed]  [PMC]
  22. Kemp AM, Maguire SA, Lumb RC, Harris SM, Mann MK. Contact, Cigarette and Flame Burns in Physical Abuse: A Systematic Review. Child Abuse Review. 2013;23(1):35-47. [Crossref]
  23. Leventhal JM, Griffin D, Duncan KO, Starling S, Chris- tian CW, Kutz T. Laxative-induced dermatitis of the but- tocks incorrectly suspected to be abusive burns. Pediat- rics. 2001;107(1):178-80. [Crossref]  [PubMed]
  24. Sinha M, Salness R, Foster KN, Fenn R, Hannasch C. Accidental foot burns in children from contact with nat- urally heated surfaces during summer months: experi- ence from a regional burn center. Journal of Trauma and Acute Care Surgery. 2006;61(4):975-8. [Crossref]  [PubMed]
  25. Porzionato A, Aprile A. Staphylococcal scalded skin syn- drome mimicking child abuse by burning. Forensic Sci Int. 2007;168(1):e1-e4. [Crossref]  [PubMed]
  26. Inman JK. Cetrimide allergy presenting as suspected non-accidental injury. British Medical Journal (Clinical research ed). 1982;284(6322):1118. [Crossref]
  27. Howieson AJ, Harley OJ, Tiernan EP. Laundry deter- gent and possible nonaccidental injury. European journal of emergency medicine. 2007;14(3):163-4. [Crossref]  [PubMed]
  28. Dar NR, Raza N, Rehman SB. Millipede burn at an unusual site mimicking child abuse in an 8-year- old girl. Clinical pediatrics. 2008;47(5):490-2. [Crossref]  [PubMed]
  29. Nields H, Kessler SC, Boisot S, Evans R. Streptococcal toxic shock syndrome presenting as suspected child abuse. The American journal of forensic medicine and pathology. 1998;19(1):93-7. [Crossref]  [PubMed]
  30. Heider TR, Priolo D, Hultman CS, Peck MD, Cairns BA. Eczema mimicking child abuse: a case of mistaken identity. The Journal of burn care & rehabilitation. 2002;23(5):357-9. [Crossref]  [PubMed]
  31. Levin AV, Selbst SM. Vulvar hemangioma simulat- ing child abuse. Clinical pediatrics. 1988;27(4):213-5. [Crossref]  [PubMed]
  32. Balseven-Odabaşı A, Yıldırım MŞ, Akçan R, Yalçın SS, İ̇nce T, Tümer AR, et al. Dark side of customs: scalding burns in childhood due to use of traditional teacup and tea- pot, in Turkey. Int J Environ Health Res. 2024;34(3):1479-86. [Crossref]  [PubMed]