Yanık Tarihçesi
Prof. Dr. Emrah Şenel
Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ankara Bilkent Şehir Hastanesi, Çocuk Cerrahisi ABD, Ankara, Türkiye
ÖZET
Dünyada, son 50 yılda yanık tedavisi ve bakımında sağlanan gelişmeler sayesinde hem mortalitede hem de morbiditede ciddi düşüş sağlanmıştır. Bu makalede, yanık tedavisinde dünyada ilk çağlardan itibaren önemli dönüm noktalarına kısaca değindikten sonra ülkemizde çocuk yanıklarının tedavisinde sağlanan gelişmeler ve günümüzdeki durum aktarılacaktır.
Anahtar Kelimeler: Yanık; Çocuk yanık merkezi
×
Citation
Referanslar
- Branski LK, Herndon DN, Barrow RE. A Brief History of Acute Burn Care Management. In: Herndon DNMDF, ed. Total Burn Care; 2018: 1-7.e2. [Crossref]
- Lee KC, Joory K, Moiemen NS. History of burns: The past, present and the future. Burns Trauma 2014; 2(4): 169-80. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Wallner C, Moormann E, Lulof P, Drysch M, Lehnhardt M, Behr B. Burn Care in the Greek and Roman Antiquity. Medicina (Kaunas) 2020; 56(12). [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Majno G. The Healing Hand: Man and Wound in the Ancient World: Harvard University Press; 1975. [PMC]
- Artz CP. Historical aspects of burn management. Surg Clin North Am 1970; 50(6): 1193-200. [Crossref] [PubMed]
- Van Hee R. From fat of old pigs to fenestrated skin grafts: a fascinating history of burn's treatment (1). Acta Chir Belg 2007; 107(4): 481-92. [Crossref] [PubMed]
- Cancio LC, Wolf SE. A History of Burn Care. Handbook of Burns Volume 1 2019. [Crossref]
- Murray JF. The history of analgesia in burns. Postgrad Med J 1972; 48(557): 124-7. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Wallace AF. Recent advances in the treatment of burns-1843-1858. British Journal of Plastic Surgery 1987; 40(2): 193-200. [Crossref] [PubMed]
- Whipple AO. Basic Principles in the Treatment of Thermal Burns. Ann Surg 1943; 118(2): 187-91. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Saffle JR. The 1942 fire at Boston's Cocoanut Grove nightclub. Am J Surg 1993; 166(6): 581-91. [Crossref] [PubMed]
- Dimick AR, Brigham PA, Sheehy EM. The development of burn centers in North America. J Burn Care Rehabil 1993; 14(2 Pt 2): 284-99. [PubMed]
- Evans EI, Purnell OJ, Robinett PW, Batchelor A, Martin M. Fluid and electrolyte requirements in severe burns. Ann Surg 1952; 135(6): 804-17. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Pruitt BA, Jr., O'Neill JA, Jr., Moncrief JA, Lindberg RB. Successful control of burn-wound sepsis. JAMA 1968; 203(12): 1054-6. [Crossref] [PubMed]
- Janzekovic Z. Early surgical treatment of the burned surface. Panminerva Med 1972; 14(7-8): 228-32. [PubMed]
- Burke JF, Yannas IV, Quinby WC, Jr., Bondoc CC, Jung WK. Successful use of a physiologically acceptable artificial skin in the treatment of extensive burn injury. Ann Surg 1981; 194(4): 413-28. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Geylani Ö. İhsan Numanoğlu ve yanıklar: Pul greftten kültür epiteliyal otogreftlere. Çocuk Cerrahisi Dergisi 2017; (31): 1-3. [Link]
- Yasti AC, Senel E, Saydam M, Ozok G, Coruh A, Yorganci K. Guideline and treatment algorithm for burn injuries. Ulus Travma Acil Cerrahi Derg 2015; 21(2): 79-89. [Crossref]