Yanıkta Negatif Basınçlı Yara Tedavisi

Dr. Öğr. Üyesi Süleyman Arif Bostancı1
Prof. Dr. Müjdem Nur Azılı2

1Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Çocuk Cerrahi ABD, Bilkent Şehir Hastanesi, Çocuk Cerrahi Kliniği, Ankara, Türkiye
2Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Çocuk Cerrahi ABD, Bilkent Şehir Hastanesi, Çocuk Cerrahi Kliniği, Ankara, Türkiye

ÖZET

Negatif Basınçlı Yara Tedavisi (NBYT), Roma dönemine kadar uzanan bir tarihe sahiptir ve modern zamanlarda kronik yaraların tedavisinde devrim niteliğinde gelişmeler sunmuştur. 1990’larda Argenta ve Morykwas tarafından geliştirilen bu yöntem, özellikle yanık ve geniş yara tedavisinde yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır. NBYT, yara üzerine negatif basınç uygulayarak enfeksiyonları azaltır, granülasyon dokusunun oluşumunu teşvik eder ve yara iyileşme sürecini hızlandırır. Yara yatağında sıvı birikimini engelleyip kan akışını artırarak iyileşmeyi hızlandıran bu tedavi, özellikle yanık tedavisine entegre edilmiştir.

NBYT’nin mekanizması, sıvı drenajını artırarak enfeksiyon riskini azaltmak, nekrotik dokuyu temizlemek ve yara yatağında hücresel uyarımı artırarak iyileşmeyi hızlandırmak üzerine kuruludur. Yaranın temizlenmesi ve sağlıklı doku gelişiminin desteklenmesi amacıyla kullanılan bu yöntem, özellikle granülasyon dokusunun gelişi- mini destekler. Ek olarak, tedavi sırasında doku hasarı ve ödemi azaltan negatif basınç uygulaması, mikrobiyal kolonizasyonu engelleyerek enfeksiyon riskini düşürür.

Yanıklarda NBYT’nin başlıca endikasyonları arasında yüzeyel ve tam kalınlıktaki yanıkların tedavisi yer alır. Yara iyileşmesini hızlandırmak, ödemi ve sıvı birikimini azaltmak amacıyla kullanılan bu yöntem, özellikle greft yerleştirilmesi ve sabitlenmesinde başarılı sonuçlar sunar. Ayrıca, büyük ve derin yanık yaralarında kullanılan yapay dermis tedavisiyle kombinlenerek başarı oranını artırır.

NBYT’nin en büyük avantajları, yara iyileşme süresini hızlandırması ve greftlerin tutunma oranını artırmasıdır. Özellikle çocuk yanık hastalarında NBYT’nin daha seyrek pansuman değiştirilmesini sağlaması ve greft başa- rısını %100’e yakın bir oranda artırması bu tedavi yönteminin tercih edilme nedenlerinden biridir. Ancak uzun süreli NBYT kullanımı bazı zorluklar ve komplikasyonlar yaratabilir; bu nedenle basınç ayarlarının dikkatle yapılması ve hasta takibinin özenle planlanması gerekmektedir.

Sonuç olarak, NBYT, yanık tedavisinde enfeksiyonları önleme, yara iyileşme süresini kısaltma ve greft başarısını artırma açısından önemli bir tedavi seçeneği olarak kendini kanıtlamıştır. Gelişen teknoloji ve daha fazla klinik çalışma ile bu tedavi yönteminin etkinliği daha da artırılacak ve yanık tedavisinde standart bir uygulama haline gelecektir.

Anahtar Kelimeler: Negatif Basınçlı Yara Tedavisi (NBYT); Yanık tedavisi; Granülasyon dokusu oluşumu; Yara iyileşmesinin hızlandırılması; Pediatrik yanık yönetimi

Referanslar

  1. Miller C. The History of Negative Pressure Wound Ther- apy (NPWT): From "Lip Service" to the Modern Vacuum System. J Am Coll Clin Wound Spec, 2012. 4(3): p. 61-2. [Crossref]  [PubMed]  [PMC]
  2. Argenta LC and Morykwas MJ, Shelton-Brown EI, Mc- Guirt W. Vacuum-assisted closure: a new method for wound control and treatment: clinical experience. Ann Plast Surg, 1997. 38(6): p. 563-76; discussion 577. [Crossref]  [PubMed]
  3. Resadita R, Seswandhana MR, Purnomo E, Anzhari S, Ga- briela GC, Dachlan I, et al. The effect of NPWT in wound healing and bacterial count on deep dermal burn injury mod- el: An experimental study. Ann Med Surg (Lond), 2022. 75:p. 103367. [Crossref]  [PubMed]  [PMC]
  4. Lin DZ, Kao YC, Chen C, Wang HJ, Chiu WK. Negative pressure wound therapy for burn patients: A meta-analysis and systematic review. Int Wound J, 2021. 18(1): p. 112-123. [Crossref]  [PubMed]  [PMC]
  5. Tapking C, Endlein J, Warszawski J, Kotsougiani-Fischer D, Gazyakan E, Hundeshagen G, et al. Negative pressure wound therapy in burns: a prospective, randomized-con- trolled trial. Burns, 2024. 50(7): p. 1840-1847. [Crossref]  [PubMed]
  6. Glass GE, Murphy GF, Esmaeili A, Lai LM, Nanchahal J. Systematic review of molecular mechanism of action of negative-pressure wound therapy. Br J Surg, 2014. 101(13):p. 1627-36. [Crossref]  [PubMed]
  7. Qiu X, Luo H, Huang G. Roles of negative pressure wound therapy for scar revision. Front Physiol, 2023. 14: p. 1194051. [Crossref]  [PubMed]  [PMC]
  8. Yang SL, Zhu LY, Han R, Sun LL, Dou JT. Effect of Neg- ative Pressure Wound Therapy on Cellular Fibronectin and Transforming Growth Factor-beta1 Expression in Diabet- ic Foot Wounds. Foot Ankle Int, 2017. 38(8): p. 893-900. [Crossref]  [PubMed]
  9. Agarwal P, Kukrele R, Sharma D. Vacuum assisted closure (VAC)/negative pressure wound therapy (NPWT) for diffi- cult wounds: A review. J Clin Orthop Trauma, 2019. 10(5):p. 845-848. [Crossref]  [PubMed]  [PMC]
  10. Huang Q, Huang K, Xue J. Vacuum sealing drainage com- bined with free anterolateral femoral skin flap grafting in 16 cases of pediatric soft tissue damage to the foot and an- kle. Transl Pediatr, 2021. 10(10): p. 2489-2495. [Crossref]  [PubMed]  [PMC]
  11. Hsiao SF, Ma H, Wang YH, Wang TH. Occlusive drainage system for split-thickness skin graft: A prospective random- ized controlled trial. Burns, 2017. 43(2): p. 379-387. [Crossref]  [PubMed]
  12. Ibrahim ZM, Waked IS, Ibrahim O. Negative pressure wound therapy versus microcurrent electrical stimulation in wound healing in burns. J Wound Care, 2019. 28(4): p. 214-219. [Crossref]  [PubMed]
  13. Gray M, Peirce B. Is negative pressure wound therapy ef- fective for the management of chronic wounds? J Wound Ostomy Continence Nurs, 2004. 31(3): p. 101-105. [Crossref]  [PubMed]
  14. Li Z, Wu W, Liu S, Hao Y. Effect of vacuum sealing drain- age in dermatoplasty of large area of cutaneous defects. Int J Surg, 2017. 42: p. 143-146. [Crossref]  [PubMed]
  15. Oshima J, Inoue Y, Sasaki K, Sekido M. Various Purposes of Negative Pressure Wound Therapy in Severe Burn Treat- ment: a Short Case Series Analysis. Indian J Surg, 2024. 86(3): p. 554-560. [Crossref]
  16. Bueno-Lledó J, Franco-Bernal A, Garcia-Voz-Mediano MT, Torregrosa-Gallud A, Bonafé S. Prophylactic Single-use Negative Pressure Dressing in Closed Surgical Wounds After Incisional Hernia Repair: A Randomized, Controlled Trial. Ann Surg, 2021. 273(6): p. 1081-1086. [Crossref]  [PubMed]
  17. Nagata T, Miura K, Homma Y, Fukamizu H. Comparison between Negative-Pressure Fixation and Film Dressing in Wound Management after Tissue Expansion: A Randomized Controlled Trial. Plast Reconstr Surg, 2018. 142(1): p. 37-41. [Crossref]  [PubMed]  [PMC]
  18. Zwanenburg PR, Tol BT, Obdeijn MC, Lapid O, Gans SL, Boermeester MA. Meta-analysis, Meta-regression, and GRADE Assessment of Randomized and Nonrandomized Studies of Incisional Negative Pressure Wound Therapy Versus Control Dressings for the Prevention of Postopera- tive Wound Complications. Ann Surg, 2020. 272(1): p. 81-91. [Crossref]  [PubMed]
  19. Braakenburg A, Obdeijn MC, Feitz R, van Rooij IA, van Griethuysen AJ, Klinkenbijl JH. The clinical efficacy and cost effectiveness of the vacuum-assisted closure technique in the management of acute and chronic wounds: a random- ized controlled trial. Plast Reconstr Surg, 2006. 118(2):p. 390-7; discussion 398-400. [Crossref]
  20. Yin Y, Zhang R, Li S, Guo J, Hou Z, Zhang Y. Negative-pres- sure therapy versus conventional therapy on split-thick- ness skin graft: A systematic review and meta-analysis. Int J Surg, 2018. 50: p. 43-48. [Crossref]  [PubMed]
  21. Kantak NA, Mistry R, Halvorson EG. A review of neg- ative-pressure wound therapy in the management of burn wounds. Burns, 2016. 42(8): p. 1623-1633. [Crossref]  [PubMed]
  22. Maruccia M, Onesti MG, Sorvillo V, Albano A, Dessy LA, Carlesimo B, et al. An Alternative Treatment Strategy for Complicated Chronic Wounds: Negative Pressure Thera- py over Mesh Skin Graft. Biomed Res Int, 2017. 2017: p. 8395219. [Crossref]  [PubMed]  [PMC]
  23. Shimada K, Ojima Y, Ida Y, Komiya T, Matsumura H. Neg- ative-pressure wound therapy for donor-site closure in radial forearm free flap: A systematic review and meta-analysis. Int Wound J, 2022. 19(2): p. 316-325. [Crossref]  [PubMed]  [PMC]
  24. Zhu J, Wang F, Yan L, Wang J, Wu M, Hu R, et al. Negative pressure wound therapy enhances bone regeneration com- pared with conventional therapy in a rabbit radius gap-heal- ing model. Exp Ther Med, 2021. 21(5): p. 474. [Crossref]  [PubMed]  [PMC]
  25. Ji S, Liu X, Huang J, Bao J, Chen Z, Han C, et al. Consensus on the application of negative pressure wound therapy of diabetic foot wounds. Burns Trauma, 2021. 9: p. tkab018. [Crossref]  [PubMed]  [PMC]
  26. Norman G, Shi C, Goh EL, Murphy EM, Reid A, Chiv- erton L, et al. Negative pressure wound therapy for sur- gical wounds healing by primary closure. Cochrane Da- tabase Syst Rev, 2022. 4(4): p. CD009261. [Crossref]  [PubMed]  [PMC]
  27. Boone D, Braitman E, Gentics C, Afthinos J, Latif J, Sordil- lo E, et al. Bacterial burden and wound outcomes as influ- enced by negative pressure wound therapy. Wounds, 2010. 22(2): p. 32-7. [PubMed]
  28. Ma Z, Shou K, Li Z, Jian C, Qi B, Yu A. Negative pressure wound therapy promotes vessel destabilization and matura- tion at various stages of wound healing and thus influences wound prognosis. Exp Ther Med, 2016. 11(4): p. 1307-1317. [Crossref]  [PubMed]  [PMC]
  29. Baharestani M, Amjad I, Bookout K, Fleck T, Gabriel A, Kaufman D, et al. V.A.C. Therapy in the management of paediatric wounds: clinical review and experience. Int Wound J, 2009. 6 Suppl 1(Suppl 1): p. 1-26. [Crossref]
  30. Contractor D, Amling J, Brandoli C, Tosi LL. Negative pres- sure wound therapy with reticulated open cell foam in chil- dren: an overview. J Orthop Trauma, 2008. 22(10 Suppl):p. S167-76. [Crossref]  [PubMed]
  31. Pedrazzi NE, Naiken S, La Scala G. Negative Pressure Wound Therapy in Pediatric Burn Patients: A Systematic Review. Adv Wound Care (New Rochelle), 2021. 10(5): p. 270-280. [Crossref]  [PubMed]  [PMC]
  32. Hoeller M, Schintler MV, Pfurtscheller K, Kamolz LP, Trip- olt N, Trop M. A retrospective analysis of securing autolo- gous split-thickness skin grafts with negative pressure wound therapy in paediatric burn patients. Burns, 2014. 40(6): p. 1116-20. [Crossref]  [PubMed]
  33. Ren Y, Chang P, Sheridan RL. Negative wound pressure therapy is safe and useful in pediatric burn patients. Int J Burns Trauma, 2017. 7(2): p. 12-16.
  34. Schintler M, Marschitz I, Trop M. The use of topical neg- ative pressure in a paediatric patient with extensive burns. Burns, 2005. 31(8): p. 1050-3. [Crossref]  [PubMed]
  35. Tevanov I, Enescu DM, Bălănescu R, Sterian G, Ulici A. Negative Pressure Wound Therapy (NPWT) to Treat Com- plex Defect of the Leg after Electrical Burn. Chirurgia (Bucur), 2016. 111(2): p. 175-9. [PubMed]
  36. Miller-Mikolajczyk C, Beach K, Silverman R, Cooper M. The Evolution of Commercial Negative Pressure Wound Therapy Systems over the Past Three Decades. Adv Wound Care (New Rochelle), 2024. 13(8): p. 375-390. [Crossref]  [PubMed]